ڕوانگە - سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە یادی جینۆسایدی کوردانی فەیلی دا جەخت لە داواکارییەکانی هەرێمی کوردستان لە عێراق دەکاتەوە بۆ قەرەبووکردنەوەیان و گەڕاندنەوەی وڵاتینامە و ماڵ و سامانیان.
ئەمڕۆ هەینی، 4-4-2025، یادی 45 ساڵەی جینۆسایدکردنی کوردانی فەیلییە لەسەر دەستی رژێمی پێشووی عێراق.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە راگەیێندراوێکدا دەڵێت، کوردانی فەیلی "تەنیا لەبەرئەوەی کوردن و پشتیوانیی شۆڕشی کوردستانیان کرد،" رووبه‌ڕووی کوشتن، دەستگیرکردن و راگواستن و ونکردن و لێسەندنەوەی رەگەزنامە و دەستبەسەرداگرتنی ماڵ و سامانیان بوون.
لەو یادەدا، سەرۆکی هەرێمی کوردستان رایدەگەیێنێت، "جەخت لەسەر داواکاریمان لە حکومەتی فیدراڵی عێراق دەکەینەوە بەپێی بڕیاری دادگەی باڵای تاوانه‌کانی عێراق کە ئەو تاوانەی به جینۆساید ناساندووه، کوردە فەیلییەکان لە هەموو روویەکەوە قەرەبوو بکاتەوە و رەگەزنامە و ماڵ و سامانیان بۆ بگەڕێنێتەوە و کێشەکانیان چارەسەر بکات."
لە پەیامی سەرۆکی هەرێمی کوردستاندا هاتووە، "خوشک و برایانی فه‌یلیمان دڵنیا ده‌که‌ینه‌وه که هەمیشە بەردەوام دەبین لە هەوڵەکانمان بۆ گێڕانه‌وه‌ی مافه‌کانیان و به‌دیهینانی دادوه‌ری بۆ ئه‌وان و هەرچی پێویستە لەم بارەیەوە، درێخی ناکه‌ین."
جینۆسایدی کوردانی فەیلی و هەموو هەوڵەکانی سڕینەوە و ئه‌و تاوانانه‌ی دژی گەلی کوردستان ئەنجام دراون، وەکو لە راگەیێندراوی سەرۆکی هەرێمی کوردستاندا هاتووە، "مێژوویەکی رەش و رابردوویەکی تاڵن کە جگه له نەهامەتی و ناسەقامگیری بۆ وڵات هیچی دیکەی نه‌هێناوە."
نێچیرڤان بارزانی پێی وایە، "ده‌بێت ئەو رابردووە ببێتە پەند و وانه بۆ به‌دیهێنانی داهاتوویەکی باشتر کە لەسەر بنەمای لێکگەیشتن و هاوبەشی و قبووڵکردنی یەکدی و پاراستنی مافی هه‌موو پێکهاته‌کان لە عێراقدا بنیات نرابێت."
جینۆسایدی کوردانی فەیلی لە عێراق بە چەندین قۆناخ دەستی پێکردووە و لەسەردەمی پاشایەتییەوە تاوەکو رژێمی بەعس. گەورەترین قۆناخی لە سەردەمی رژێمی بەعسدا بوو، دوای ئەوەی لە ساڵی 1980 بەپێی بڕیاری 666ـی بەعس کوردانی فەیلی لە ماڵ و حاڵییان دەرکران و بێبەشکران و بڕیاردرا هەموو موڵکەکانیان لێوەربگیرێت.
بەپێی ئامارەکان لە هەشتاکانی سەدەی رابردوو، زیاتر لە 22 هەزار گەنجی فەیلی بێسەروشوێنکران، 5000 کاسبکار و بازرگانی فەیلی زیندەبەچاڵ کراون. هەروەها 600 هەزار کوردی فەیلی لە عێراق بۆ ئێران دەرکران، ئەوە جگە لە گیانلەدەستدانی چەندین کەسیان لە رێگەی دەربەدەریدا.